มุมที่ไม่มีเหลี่ยม

เพราะคนเราในโลกเวลานี้ล้วนมีกิเลสทั้งนั้น ความคิด คำพูดและการแสดงออกของคนในโลกจึงตรงข้ามกับสัจธรรมหรือความจริง ซึ่งต้นเรื่องเดิมเป็นภาษาอังกฤษ

โดยได้ถ่ายทอดและอธิบายความมาจากเรื่องเซนของญี่ปุ่นอีกที ในรูปของความเรียงปริศนานิทานเซน 44 ตอน สอดแทรกด้วยบทกวีไฮกุ (เป็นบทกวีที่บรรยายความสวยงามของธรรมชาติและความเรียบง่ายแต่ความหมายลึกซึ้ง) อีกกว่า 20 บท และมีภาพเขียนจีน-ญี่ปุ่นโบราณ ที่สืบเนื่องมาตั้งแต่ พ.ศ. 1063 ประกอบด้วย

ภายใต้แนวคิดของ (ผู้เขียน) ที่ว่า “ไม่มีมุมที่ไหนในโลกจะไม่มีเหลี่ยม และก็ไม่มีเหลี่ยมที่ไหนในโลกจะไม่มีมุม” นอกจากเซนเท่านั้น โดยเรื่องราวแต่ละตอนในเล่มมีหลายมุมที่ให้ผู้อ่านได้ขบคิด ผ่านนิทานเซนที่สั้น กระชับ และได้ข้อคิด อย่างเช่นเรื่องนี้...

 มีซามูไรหนุ่มคนหนึ่งกำลังคะนองในผีมือตนยิ่งนัก จึงออกเดินทางเพื่อหาคู่ซ้อมมืออยู่ร่ำไป ซึ่งยังไม่ปรากฏว่ามีซามูไรคนไหนทาบฝีมือตนได้เลยแม้แต่คนเดียวตลอดย่านที่ผ่านมา 

...วันหนึ่งก็มาถึงเมืองๆหนึ่งจึงมุ่งตามหาผู้ที่เป็นยอดซามูไรอันดับหนึ่งของเมืองนี้ และก็ได้พบยอดซามูไรคนดังกล่าวซึ่งเป็นซามูไรสูงอายุที่กำลังจะข้ามฟากแม่น้ำอยู่พอดี ซามูไรหนุ่มจึงกระโดดลงเรือทันทีด้วยความคะนอง แล้วร้องท้าซามูไรเฒ่าให้ขึ้นฝั่งแล้วมาประลองกัน หรือจะสู้กันบนเรือนี่ก็ยังได้ เพื่อที่จะได้รู้ชัดว่าใครเป็นยอดซามูไรหนึ่งในแผ่นดิน 

เมื่อได้ยินคำท้าซามูไรเฒ่าก็บอกว่า “เอาเถิด ข้ายกตำแหน่งนั้นให้โดยไม่ต้องสู้เลยก็แล้วกัน” 

แต่ซามูไรหนุ่มยังยืนยัน “ไม่ได้ ต้องมาสู้ให้รู้แพ้ชนะกันไปข้างและให้ประจักษ์ต่อผู้คนบนเรือนี่ เชิญท่านชักดาบออกมาเถิด” แต่ซามูไรเฒ่าก็ยังไม่ชักดาบ และขณะนั้นก็เหลือบไปเห็นเกาะกลางน้ำที่เป็นที่หมายจอดให้ผู้โดยสารลงอยู่ใกล้ๆแล้ว จึงกล่าวต่อว่า

 “เอาอย่างนี้ดีกว่านะไอ้หนู เราอย่ามาฉะดาบกันบนนี้เลย มันอันตรายต่อคนอื่นเขา และที่ทางมันก็คับแคบด้วย เรามาสู้กันบนเกาะกลางน้ำนั่นดีกว่า” ซามูไรหนุ่มก็ตกลงทันที

พอเรือถึงเกาะ ซามูไรหนุ่มก็ลงจากเรือและตวัดดาบออกมารอ และทันใดนั้นซามูไรเฒ่าที่ยังไม่ได้ลงมาจากเรือก็ถีบหัวเรือออกจากเกาะนั้นทันที เรือได้ลอยห่างเกาะและทิ้งให้ซามูไรหนุ่มผู้เร่าร้อนเต้นเหยงๆอยู่บนเกาะนั้นแต่ลำพัง ปากก็ตะโกนด่าอยู่ตลอดเวลา ด้วยเสียรู้ยอดซามูไรเฒ่าอันดับหนึ่งของแผ่นดิน...

ข้อคิดจากนิทานเรื่องนี้คือ ผู้ที่สามารถเอาชนะได้โดยไม่ต้องชักดาบให้เสียเลือดเสียเนื้อเลยสักหยดนั่นแหละ สมควรแก่ศักดิ์ยอดฝีมือหนึ่งในแผ่นดินแท้จริง เหมือนสำนวนที่ว่า ..รบชนะร้อยครั้งนั้น สู้ชนะโดยไม่ต้องรบแม้เพียงครั้งเดียวไม่ได้..นั่นเอง!!!

หลังจากที่อ่านเล่มนี้แล้ว คุณจะพบว่า นิทานบางเรื่องมีสถานการณ์ที่เราพบในชีวิตประจำวันอยู่หลายอย่างสอดแทรกอยู่ ซึ่งหากเรารู้ถึงแก่นของปัญหาที่เราพบไม่ว่าจะเป็นปัญหาที่ตัวเราหรือที่ผู้อื่น เราสามารถที่จะหาทางออกหรือแก้ปัญหาได้ดังเช่นนิทานที่ยกตัวอย่าง เราก็ไม่จำเป็นที่จะต้องออกแรงใดๆเพื่อเอาชนะ เพียงแต่คิดให้รอบคอบสักหน่อยหรือก็คือการใช้ไหวพริบ

ซึ่งขอบอกเลยว่า ในหนังสือ “มุมที่ไม่มีเหลี่ยม”นี้ มีข้อคิดและวิธีแก้ปัญหาในชีวิตอยู่มากมายหลายด้านทีเดียว

 ใครสนใจลองหามาอ่านกันนะคะทุกท่าน กับ “มุมที่ไม่มีเหลี่ยม” ผลงานของคุณ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ กวีซีไรต์ และศิลปินแห่งชาติ สำนักพิมพ์อมรินทร์